Το Φάντασμα της Δημοκρατίας

Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ

μεγάλα κ’ υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη...

Η Ιστορία επαναλαμβάνεται πάντα ως φάρσα -και αν όχι, τότε επαναλαμβάνεται ως τραγωδία.

Όλα δείχνουν ότι η σκοτεινή αλυσίδα των ολιγαρχικών καθεστώτων, ξεκινώντας από τις αυταρχικές αυτοκρατορίες της αρχαιότητας, προχωρώντας στα απολυταρχικά καθεστώτα της Ανατολής και καταλήγοντας στα φασιστικά πολιτεύματα που άνθισαν στον Δυτικό κόσμο, δεν έχει φθάσει ακόμη στο τέλος της.

Στον αιώνα των «ανθρωπίνων δικαιωμάτων», της «δημοκρατίας», της υψηλής τεχνολογίας και της «ελεύθερης αγοράς», η Ιστορία τείνει να επαναληφθεί, αυτή τη φορά όμως ως τραγωδία.

Ολοένα και συχνότερα βλέπουμε σημαντικές αποφάσεις που αφορούν στην ζωή όλων μας να λαμβάνονται ερήμην των πολιτών. Εταιρείες, επιχειρηματίες, λόμπυ, κάθε είδους «ομάδες συμφερόντων» και συντεχνίες διαπραγματεύονται και επιτυγχάνουν πολιτικές αποφάσεις προς όφελός τους και εις βάρος της κοινωνίας.

Για παράδειγμα, και σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, η πώληση του ΟΤΕ, πραγματοποιήθηκε προσκρούοντας σε κάθε έννοια λογικής και δημοσίου συμφέροντος, αφού επρόκειτο για μία κερδοφόρα εταιρεία του Δημοσίου, που παρήγαγε πλούτο για το ελληνικό κράτος.

Αντίστοιχα, η συμφερόντων του ελληνικού Δημοσίου Εθνική Τράπεζα κατέβαλε ένα παράλογο, πολλαπλάσιο της αξίας της, ποσό, για να αγοράσει την τουρκική Finance Bank, χωρίς ουδείς να δώσει ποτέ μία πειστική εξήγηση γιατί αυτές οι αγοραπωλησίες ήταν απαραίτητες και ποια ακριβώς συμφέροντα εξυπηρέτησαν.

Το ίδιο έχει συμβεί με μία ατελείωτη σειρά αποφάσεων που δεν αφορούν μόνο στις ιδιωτικοποιήσεις δημοσίων επιχειρήσεων, αλλά και σε ολόκληρο το φάσμα της κοινωνικής και πολιτικής ζωής.

Σε αυτούς τους «γάμους ελεφάντων» η βούληση και το συμφέρον των πολιτών δεν λαμβάνονται υπ’ όψιν. Τις περισσότερες φορές αυτοί ούτε καν ενημερώνονται, αντιλαμβάνονται δε τις αποφάσεις από τις δυσάρεστες επιπτώσεις τους, όταν αυτές αρχίζουν να υλοποιούνται.

Οι εκλεγμένοι πολιτικοί και τα κόμματα, αντί να προασπίζονται το ωφέλιμο για το κοινωνικό σύνολο, εμφανίζονται κατά κανόνα ενσωματωμένοι σε αυτές τις ομάδες συμφερόντων.

Θα ήταν όμως λάθος να θεωρήσουμε ότι η κατάσταση αυτή είναι απλώς ένα φαινόμενο παραδοσιακής διαφθοράς ή κάτι που συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα της παρακμής και της μιζέριας. Πρόκειται για την σταδιακή εισαγωγή ενός κοινωνικού μοντέλου, το οποίο αφορά στη Δύση στο σύνολό της.

Οι Ευρωπαίοι πολίτες όχι μόνο δεν ρωτήθηκαν, αλλά ούτε καν ενημερώθηκαν για το τι σημαίνει η «συνθήκη της Λισσαβόνας» που υιοθετήθηκε πρόσφατα από την Ευρωπαϊκή Ένωση και ποια δεινά αυτή θα επιφέρει στους λαούς της Ευρώπης. Το ζήτημα είχε αποφασιστεί ερήμην αυτών, σε κλειστούς κύκλους της ευρωπαϊκής ελίτ, αποτελούμενους από νεοφιλελεύθερους τεχνοκράτες και ορισμένους ομοϊδεάτες τους πολιτικούς. Τα εκλεγμένα εθνικά κοινοβούλια υποτάχθηκαν σε αυτά τα κέντρα λήψης αποφάσεων και χωρίς πολλές συζητήσεις επικύρωσαν την συνθήκη.

Η ασυδοσία του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος και η λεγόμενη «οικονομία του καζίνου», η οποία έχει οδηγήσει σε βαθιά κρίση το διεθνές οικονομικό σύστημα βυθίζοντας στη φτώχεια ολόκληρες χώρες, καταδεικνύουν την αδυναμία της Πολιτικής να ελέγξει αυτές τις ομάδες συμφερόντων και τα λόμπυ που επιβάλλουν απροκάλυπτα τις αποφάσεις τους.

Η νέα αυτή τάξη πραγμάτων τείνει να εκφυλίσει τις Δυτικές κοινωνίες, μεταβάλλοντάς τες σε ένα απλό άθροισμα συμφερόντων, αφού συρρικνώνει την Πολιτική και την Δημοκρατία στο αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης μεταξύ των ομάδων που εκπροσωπούν αυτά τα συμφέροντα, προς όφελος μίας ακραία ιδιοτελούς Οικονομίας.

Πολιτικοί, ακαδημαϊκοί, δημοσιογράφοι και διανοούμενοι έχουν εμπλακεί στην προώθηση αυτών των μεταρρυθμίσεων, με αποτέλεσμα οι φωνές που ασκούν σοβαρή κριτική σε όσα συμβαίνουν γύρω μας να έχουν ελαχιστοποιηθεί.

H μεταπολεμική καπιταλιστική Δημοκρατία παραχωρεί τη θέση της σε ένα ολιγαρχικό κοινωνικό σύστημα, που έχει μεγάλες ομοιότητες με εκείνο που εμφανίστηκε τον 19ο αιώνα, την εποχή του πρώιμου καπιταλισμού στη Βρετανία, και άνθισε στην Γερμανία και την Ιταλία του Μεσοπολέμου. Αυτό το ακραία δεξιό κοινωνικό μοντέλο είναι γνωστό στην Πολιτική Επιστήμη και την Κοινωνιολογία με την ονομασία «κορπορατισμός».

Κύρια γνωρίσματά του είναι η περιφρόνηση της βούλησης του πολίτη, η διαπαιδαγώγησή του ως υπηκόου και η ολιγαρχική διακυβέρνηση από αυταρχικές ομάδες εξουσίας και ειδικούς. Βασικά δε εργαλεία του είναι ο ιδεολογικός κατευνασμός μέσω ισχυρών επικοινωνιακών μηχανισμών και, όταν αυτός δεν επαρκεί, η καταστολή.

Ο κεϋνσιανικού τύπου μεταπολεμικός καπιταλισμός, που δικαίως κάποτε είχε δεχθεί την πιο σφοδρή κριτική, μοιάζει αθώος εμπρός σε αυτό που έρχεται.

«Το πλήθος δεν χρειάζεται να γνωρίζει», έλεγε ο Μπενίτο Μουσολίνι. «Αυτό που χρειάζεται είναι να πιστεύει…».

zougla.gr