Περί Έρωτα διάλογος - από τους ΕΝΝΕΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟΥΣ ΔΙΑΛΟΓΟΥΣ

 

Ο κύριος Ασχετίδης με το μούσι αεροπλανόφτερο και το παλιό παλτό αλεξίπτωτο αναβάσεως, φαρδιά παντελόνια και σαγιονάρες, ανεβασμένος στην καμινάδα του Κτιρίου να κοιτάει με το κιάλι, βράδυ, παρανοϊκός σαν πάντα, μάλλον κάποια γυμνή γυναίκα απ’ το παράθυρο.

-     Βλέπεις τίποτα; ρώτησε λίγο πιο κάτω από την ίδια καμινάδα ανεβασμένος ο Δοκησίσοφος. Κι αυτός δεν πάει πίσω, χοντρός με παντελόνι εκστρατείας, τα γυαλιά και τα γκρίζα μαλλιά τηλεόραση.

-     Αρχίζεις να μου τη δίνεις μ’ αυτή την ερώτηση, τσαντίστηκε ο κύριος Ασχετίδης. Φαίνεται σαν να προσπαθείς να μου θυμίζεις ότι δεν έχω απάντηση.
-     Βλέπεις τίποτα; επέμεινε ο Δοκησίσοφος.
-     Ναι, βλέπω.
-     Τι;
-     Μια διαφήμιση μπύρας.
-     Ε;

Ο Δοκησίσοφος του άρπαξε το κιάλι από τα χέρια και κοίταξε μέσα. Στο μάτι του κιαλιού, τώρα έχει σχηματιστεί η εικόνα της υπέροχης γυμνής γειτόνισσας, ξαπλωμένης στον καναπέ, να ξεφυλλίζει ένα περιοδικό ανάμεσα στις κόκκινες κάλτσες της -το μόνο πράγμα που φορούσε, κλεισμένη σ’ ένα καλοκαίρι δωματίου, μέσα σε μια γειτονιά άλλου χρόνου, απ’ το σκοτεινό κτίριο, με τους σκαρφαλωμένους τύπους στην ταράτσα. Ένας με χάρτινο καπέλο «βλέπεις τίποτα;» και ο άλλος με χωνί για καπέλο, χωνί μάλλον για να ρέουν ομοιόμορφα οι σκέψεις απ’ το μυαλό του προς το σύμπαν. Η διαφήμιση στο περιοδικό, έδειχνε ένα βάτραχο με κορώνα πρίγκιπα κι έλεγε: «Τι νόημα έχει ο έρωτας,  αν δεν σου αλλάζει τη ζωή;»

 

-     Περίεργο! Δίκιο έχεις. Σου ταιριάζει απόλυτα, είπε ο Δοκησίσοφος.
-     Εννοείς ότι χρησιμοποιώ τον έρωτα για ν’ αλλάξω τη ζωή μου;
-     Όχι, ότι μοιάζεις με βάτραχο.
-     Εσύ τι μοιάζεις, με πρίγκιπα; Πρόσεχε μη σε φιλήσουν και γίνεις βάτραχος.

Φαινόταν χυδαίο, δύο τύποι να μπανίζουν μια γυναίκα στο αδιάκριτο, επίσης ηλίθιο, ποιητικό, ένα χαζό φεγγάρι γέλαγε κι ασήμιζε στα κεφάλια τους και μια διαφήμιση, αυτό κυρίως, να ρωτάει ακόμα μέσα σε δύο υπέροχα γυμνά πόδια. Απάντηση καμία.

-     Ο έρωτας είναι επιθυμία ενός πράγματος που δεν έχεις. Μόλις το αποκτήσεις, τελείωσε. Επειδή δεν τρέχουμε πίσω από κάθε περαστική γυναίκα, νομίζεις ότι δεν ξέρουμε κιόλας, ρε χαμένε; Ο πραγματικός έρωτας συμβαίνει για πράγματα που δεν έχεις,  είπε αποφθεγματικά ο Δοκησίσοφος.

-     Δηλαδή για πράγματα που δεν είναι πραγματικά;
-     Όλο εκεί το γυρίζεις, ότι η πραγματικότητα δεν υπάρχει. Δεν είπα ανύπαρκτα, ότι δεν τα κατέχεις είπα…

-      Έτσι κι αλλιώς ο έρωτας μεταβάλλεται, είναι το πιο δυνατό κίνητρο ν’ αλλάζεις τη ζωή σου, μόνιμη ένταση μεταξύ της επιθυμίας και του αντικειμένου, δήλωσε ο Ασχετίδης.

-     Και όταν αποκτήσεις το αντικείμενο του έρωτα;

-     Μπορεί να υπάρχει απάτη, οπότε εξαφανίζεται. Η εικόνα της γειτόνισσας, αντί για τη γειτόνισσα. Ο Έρωτας είναι η τρεχάλα, είναι η προσπάθεια. Γι’ αυτό οι αρχαίοι πίστευαν ότι είναι γιος του Πόρου,  -πέρασμα, πλούτος, όπως λέει και ο Πλάτωνας-, και της Πενίας. Ήταν μεθυσμένος ο Πόρος και κοιμόταν στην αυλή της Αφροδίτης, όταν πήγε η Πενία και τον βίασε, την ώρα που κοιμόταν. Αποτέλεσμα: γεννήθηκε ο Έρωτας.

-Ερωτευόμαστε εικόνες, αυτό που νομίζουμε για κάποιον, συμφώνησε ο Δοκησίσοφος. Αυτό που φτιάχνουμε μόνοι μας γι αυτόν. Μπορεί ο άλλος να έχει τις ιδιότητες που φανταζόμαστε και τις θέλουμε τόσο πολύ,  μπορεί και όχι. Αυτό θα φανεί αργότερα. Μέχρι τότε ζούμε με την ιδέα που έχουμε φτιάξει για τον άλλον. Ωστόσο τι γίνεται όταν αποκτήσεις το αντικείμενο του έρωτα; επέμεινε.

-     Λογικά, όταν το αποκτήσεις, πρέπει να σταματάει, γιατί έτσι κι αλλιώς την έδεσες τη γαϊδούρα σου.

-     Εκτός κι αν σου γίνει έμμονη ιδέα, μ’ ένα άπιαστο αντικείμενο του πόθου που δεν φτάνει ποτέ. Δες και το «Κόκκινο και Μαύρο» του Σταντάλ. Ο ήρωας με κίνητρο τον έρωτα, καταφέρνει ν’ αλλάξει τον εαυτό του και τη ζωή του ολόκληρη και να φτάσει από την ασημαντότητα στο μεγαλείο. Βέβαια, στο τέλος τον καρατόμησαν, αλλά αυτό δεν έχει καμία σημασία, είπε περήφανος ο χοντρός.

-     Από την άλλη η Άννα Καρένινα καταστράφηκε από έναν έρωτα, που για χάρη του συγκρούστηκε με ολόκληρη την κοινωνία και μάλιστα για έναν άνθρωπο που δεν το άξιζε, συνέχισε...

-     Εγώ λέω ότι αν ο έρωτας είναι ιδανικό, δεν μπορεί να σταματάει πουθενά. Άρα αλυσιδωτά, θ’ αλλάξει όλο το περιβάλλον του, σαν μια κηλίδα που απλώνεται, θα το κάνει ίδιο μ’ αυτόν, θα προσαρμόζει τον κόσμο σ’ αυτόν. Αλλιώς δεν έχει νόημα. Έχει; ρώτησε ο Ασχετίδης

-     Ε, ναι. Αποκτώντας το αντικείμενο μπαίνετε σε μια κοινή διαδικασία μετάλλαξης για μορφές διαρκούς έρωτα, όπως λέμε διαρκής επανάσταση. Γινόσαστε υποκείμενα και το κοινό αντικείμενο του πόθου απογειώνεται. Ίσως μέσα σας, πάντως πάντα αμφίδρομα.

-     Μόνο τότε θα μπορούσες να σκεφτείς αυτό που λες. Σ’ όλες τις άλλες περιπτώσεις, ένας απ’ τους δύο τραβιέται. Ένας φεύγει κι ο άλλος  τρέχει ακολουθώντας. Το μόνο που τους συνδέει είναι η εικόνα. Κι αυτό μπορεί να βγάλει αίσθημα, αλλά δεν περιέχει νόημα.

-     Λες η γειτόνισσα απέναντι να’ χει μούσι και να πετάει υστερίες; είπε σκωπτικά ο Δοκησίσοφος.

-     Δηλαδή τελικά, δεν υπάρχει νόημα; απάντησε ο Ασχετίδης.

-     Κοίτα, και να μην έχει, εγώ του δίνω ένα νόημα θετό, δικό μου. Όταν αισθάνομαι σαν αραχνιασμένο σπίτι, ανοίγω τα παράθυρα, μπαίνει ο αέρας και τ’ αλλάζω όλα. Ν’ αρχίσει δηλαδή η τρεχάλα για το αντικείμενο του έρωτα, κι ας μη φτάνει πουθενά, είπε θριαμβευτικά ο Δοκησίσοφος.

-     Α, έχει!

Μόλις είχε αρχίσει να χιονίζει. Οι δύο συγκάτοικοι μάζεψαν τις χιονισμένες φαλάκρες τους και το κιάλι και μπήκαν πάλι στο κτίριο. Είχε αρχίσει να το στρώνει στην ταράτσα και ήταν παγωμένοι. Στον σκοτεινό διάδρομο φάνηκε η μουσάτη φιγούρα του Βασίλη του ναύαρχου (ή φιλοσόφου, ή πρύτανη, ή άγιου). Περπατούσε μονολογώντας κι έλεγε: «ο θεός έπλασε θηλυκόν, αρσενικόν και υλικόν, Αδάμες και Εύες και παράδεισο και έρχεται ο δαίμονας και ενικά τον νουν και την σκέψιν αυτήν και γίνεται εν γη και λαοί το κολαστικόν».

- Έχει εκδοθεί σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων. Η αναδημοσίευση επιτρέπεται με γραπτή συγκατάθεση των συγγραφέων. Το σκίτσο είναι πρωτότυπο του Χρύσανθου...