Κυριακή 10 Ιανουαρίου 2010

Quo vadis...


Ο Καρλ Μαρξ δίδαξε ότι, αν θέλουμε να κατανοήσουμε την Ιστορία, πρέπει να αναζητήσουμε τη βάση των κοινωνικών σχέσεων στην Οικονομία.

Δίδαξε επίσης ότι το ζήτημα δεν είναι απλώς να ερμηνεύσουμε τον κόσμο, αλλά να τον αλλάξουμε.

Αυτή είναι η αποστολή της Πολιτικής, η οποία, ως η κατεξοχήν τέχνη του εγχειρήματος, οφείλει να κατευθύνει την Οικονομία προς όφελος της κοινωνίας και της ανθρωπότητας.

Εκατόν είκοσι έξι χρόνια μετά από το θάνατο του Μαρξ, ο ακραία δεξιός Νεοφιλελευθερισμός κατόρθωσε να γίνει η κυρίαρχη οικονομική θεωρία και επιχειρεί τώρα να αντιστρέψει αυτή την αλήθεια.

Χρησιμοποιεί τα όσα κατανοήσαμε για τον κόσμο γύρω μας για να τον αλλάξει, όχι όμως με γνώμονα το ωφέλιμο για την κοινωνία, αλλά τα συμφέροντα μίας πανίσχυρης υπερεθνικής ελίτ, αποτελούμενης από χρηματοοικονομικούς κύκλους, πολυεθνικές εταιρείες, διεθνείς οργανισμούς και -ίσως- ορισμένες χώρες.

Για τον λόγο αυτόν η νεοφιλελεύθερη αντίληψη επιχειρεί να επιβάλει την πίστη στην πρωτοκαθεδρία της Οικονομίας, σε αντιδιαστολή με την Πολιτική, την οποία περιστέλλει στη διαχείριση και διοίκηση της κοινωνίας και μόνον, προς όφελος των προαναφερόμενων κύκλων.

Στο μέτρο που η Πολιτική τείνει να υποταχθεί στην Οικονομία, και προκειμένου να διασφαλιστεί το προβάδισμα της τελευταίας, ο Δυτικός κόσμος μεταβάλλεται σταδιακά σε μία ολοκληρωτική κοινωνία, διοικούμενη με απολυταρχικό τρόπο, όπου η Δημοκρατία παίζει όλο και μικρότερο ρόλο.

Όλο και περισσότερο, αποφάσεις για την κοινωνία και τους πολίτες λαμβάνονται ερήμην αυτών -και μάλιστα από τεχνοκράτες και όχι πολιτικούς.

Ο ρόλος του ψηφοφόρου ουσιαστικά περιορίζεται στην εκλογή του κυβερνώντος κόμματος και του πρωθυπουργού. Αυτός, αφού εκλεγεί, ενεργεί ως απόλυτος άρχων. Ορίζει όποιους θέλει για υπουργούς και αποφασίζει για τις πολιτικές που θα επιβληθούν, χωρίς να λαμβάνει πια υπ' όψιν του τις επιθυμίες των ψηφοφόρων. Η συναίνεσή τους είναι επιθυμητή, αλλά όχι και απαραίτητη.

Τις αποφάσεις τις λαμβάνει υποτασσόμενος σε υπερεθνικά κέντρα, στα οποία έχει πλέον μεταβιβαστεί το μεγαλύτερο μέρος της εθνικής εξουσίας. Το 70-80% των αποφάσεων λαμβάνονται από τεχνοκράτες στις Βρυξέλλες και όχι από πολιτικούς στις πρωτεύουσες των κρατών-μελών.

Τις υπερεθνικές και απόμακρες αυτές εξουσίες, ο πολίτης δεν μπορεί ούτε να τις εκλέξει, ούτε να τις επηρεάσει και φυσικά ούτε και να τις ελέγξει. Η παντοδύναμη Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν εκλέγεται, ενώ το Ευρωκοινοβούλιο δεν έχει τις εξουσίες που έχουν τα εθνικά κοινοβούλια. Η δε Κεντρική Ευρωπαϊκή Τράπεζα απαρτίζεται από τεχνοκράτες που διέπονται από μονεταριστική λογική.

Όσο για το εκλογικό σώμα, όλοι επιθυμούν την ψήφο του, ουδείς όμως την γνώμη του. Αυτή αποκτά κάποιο ενδιαφέρον όταν οι αποφάσεις των τεχνοκρατών τείνουν να οδηγήσουν τον πολίτη στα όρια της ανοχής του. Άλλωστε, συνεχώς επιδιώκεται να ελεγχθεί η βούλησή του μέσω επικοινωνιακών μηχανισμών, άμεσα συνδεδεμένων με οικονομικά και πολιτικά κέντρα.

Τα μέσα που είχε κατακτήσει η Δημοκρατία για την προστασία των αδυνάτων έχουν εκφυλιστεί. Ο ανατρεπτικός συνδικαλισμός του '70 και του '80 έχει μεταβληθεί σε ένα κατά κανόνα διεφθαρμένο σύστημα και στον λεγόμενο «συνθετικό συνδικαλισμό», αυτόν δηλαδή που συνυπολογίζει και τα συμφέροντα του εργοδότη…

Ο πολίτης, μόνος και ανυπεράσπιστος, αντικρίζει στον δρόμο με τρόμο τον άστεγο και τον μετανάστη φοβούμενος ότι αυτό μπορεί να γίνει το μέλλον του.

Από την πρώτη κιόλας δεκαετία του 21ου αιώνα, τα όνειρα έχουν ξεθωριάσει. Στο βωμό της Οικονομίας θυσιάζεται η Δημοκρατία, τα εργασιακά κεκτημένα, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η κοινωνική γαλήνη, οι ανθρώπινες σχέσεις, ο Πολιτισμός και εν τέλει η ίδια η Ανθρωπιά.

Δεν υπάρχουν σχόλια: